De Nederlandse overheid heeft aangegeven dat de mondkapjesplicht komt te vervallen per zaterdag 26 juni 2021. Ook in andere landen vinden er versoepelingen plaats, maar hier komt het mondkapje nog niet overal volledig te vervallen. Goed nieuws, want als de mondkapjes niet meer verplicht zijn zullen wij ze ook steeds minder tegenkomen in ons zwerfafval!
Sinds de corona pandemie (covid-19) is niet alleen het gebruik van mondkapjes en plastic/chirurgische handschoenen explosief gestegen, maar is ook meteen de hoeveelheid mondkapjes en plastic handschoenen die LIVES partners tegenkomen tijdens opruimacties enorm toegenomen! Door goede desinfectie-maatregelen was het aandeel handschoenen gelukkig al dalende. Waarom is het verdwijnen van de mondkapjesplicht goed nieuws?
Milieuvervuiling
Sinds de strengere maatregelen om covid -19 tegen te gaan, werd in het najaar van 2020 in veel landen de mondkapjesplicht ingevoerd. De verkoop van mondkapjes steeg dus enorm, zowel van stoffen mondkapjes als van wegwerpmondkapjes. Aan de ene kant goed, maar aan de andere kant ook slecht. Goed, omdat het hielp bij het tegengaan van de verspreiding van het virus*, maar enorm slecht voor het milieu. Slecht voor het milieu? Waarom dan?
Feiten over mondkapjes
Overal zie je ze wel liggen. Mondkapjes. Vooral de wegwerpmondkapjes zijn slecht voor het milieu, omdat ze vaak plastic bevatten.
- Mondkapjes zijn over het algemeen gemaakt van non-woventextiel van cellulose– of synthetische vezel. Na enkele malen gebruik moet het stoffen mondkapje worden gewassen en het wegwerpmondkapje worden weggegooid omdat de filterende werking dan weg is.
- De afbraaktijd van een mondkapje is oneindig!
Een mondmasker dat op de grond belandt is enorm belastend voor het milieu. De afbraaktijd van plastic is sterk afhankelijk van de samenstelling van het plastic, de vorm en de omgevingsomstandigheden. De plastics zullen nooit volledig afbreken in de natuur, maar hoogstens in stukken uiteenvallen. Zo blijven ze bestaan als microplastics (kleiner dan 1 mm) of zelfs onzichtbare nanodeeltjes. - Bescherming trekt wissel op milieu.
Het laatste jaar neemt in de groeiende hoeveelheid zwerfafval het aandeel mondkapjes en beschermende handschoenen toe. In de drie metingen die Rijkswaterstaat sinds vorige zomer heeft gedaan, was eerst 1 op de 91 stuks rommel op straat ‘corona-gerelateerd’, dat steeg rap via 1 op 67 naar 1 op 45. Een ander onderzoek laat zien dat bij een percentage van 3% over de hele wereld al meer dan 1.56 miljard mondmaskers in de natuur terecht komen. Zie Oceanasia –> Covid-19 facemasks
Preventieacties om mondkapjes op straat tegen te gaan
Om het groeiende probleem van mondkapjes in het milieu tegen te gaan zijn er de afgelopen maanden in veel landen diverse initiatieven gestart. Denk aan de actie van Nederland Schoon met de campagne #mondkapjegeenzwerfkapje en de campagne van het Vlaamse Mooimakers ‘Maak van je mondmasker geen grondmasker’. Ook in Duitsland wordt er campagne gevoerd vanuit World Cleanup Day. De onder de noemer #maskenmüll.
Daarnaast zijn er in veel steden initiatieven van onder andere buurtverenigingen en natuurbewegingen opgezet om het zwerfafval en daarmee ook een hele hoop mondkapjes op te ruimen. Maar het begint natuurlijk uiteindelijk bij jezelf.
Litter free rivers and streams (LIVES) en mondkapjes of ander zwerfvuil
LIVES zet zich in voor het reduceren van afval en met name plastic in de Maas. Met het opheffen van de mondkapjesplicht zal een deel van het probleem gelukkig verdwijnen, maar we zullen helaas nog lang mondkapjes vinden in het oppervlaktewater en op oevers. Daarnaast zal ook de overlast van andere producten zoals Single Used Plastics die in de Maas en op de oevers terecht komt blijven.
De LIVES partners blijven zich gezamenlijk inzetten voor het reduceren van alle afval in de Maas en op de Maasoevers, onder andere door het plaatsen van vuilvangers, opruim- en handhavingsacties en het maken van bestuurlijke en ambtelijke afspraken op het gebied van het tegengaan van zwerfafval. Vanaf 1-1-2023 zal ook de Europese Richtlijn voor Single Use Plastics bijdragen om het probleem verder aan te pakken.
* LIVES gaat niet over de discussie of mondkapjes wel/niet effectief zijn bij het indammen van het COVID-19 virus.
Interessante Nederlandse literatuur m.b.t. mondkapjes:
Mondneusmaskers of -kapjes: verschillende soorten | Nieuws en media | NVWA
Mondkapjes | Waarzitwatin | Rijksoverheid
Mondkapjes ‘serieus probleem’ voor natuur, zorgen om schadelijke stoffen | Binnenland | AD.nl
Mag dat: wegwerp mondkapjes bij het plastic afval gooien? – indebuurt Gouda
Mondkapjes zijn gevaarlijk. – Security.NL
Nederland Schoon – Wat kan jij doen?
0 reacties